ბსუ-ს სტუდენტი ინგლისური ენის სახელმძღვანელოსა და გალაკტიონის ლექსების თარგმანის ავტორია

თედო შარადენიძე

ბსუ-ს ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის სტუდენტი

თედო შარადენიძე ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის მეოთხე კურსის ინგლისური ფილოლოგიის მიმართულების სტუდენტია. ის ბევრი ინიციატივის ავტორია და წლების განმავლობაში საინტერესო პროფესიული გამოცდილების დაგროვება შეძლო. ბავშვობიდან ინგლისური ენის მიმართ ინტერესი დაეხმარა საფუძვლიანად დაუფლებოდა უცხო ენას და სახელმძღვანელოს ავტორი გამხდარიყო. ამავდროულად, თედო მხატვრული ლიტერატურითაც აქტიურადაა დაინტერესებული და უცხოელი მკითხველისთვის გალაკტიონ ტაბიძის „მერი“ ინგლისურად თარგმნა. თარგმანმა ლინგვისტებისა და ფილოლოგებისგან  დადებითი შეფასებები მიიღო. თედო საერთაშორისო პროექტებსა და პროგრამებში აქტიურადაა ჩართული, იგი „ერაზმუს+“-ის  პროგრამის ფარგლებში ესპანეთში, ალკალა დე ენარესის უნივერსიტეტში სწავლობდა. ამჟამად კი დრეზდენის ტექნიკური უნივერსიტეტის მიერ განხორციელებულ პროგრამაში ,,VCL International Virtual Collaborative Learning“  მონაწილეობს.

 

Speak and Write in English - ინგლისური ენის სახელმძღვანელო

წიგნის დაწერის იდეა გამიჩნდა მას შემდეგ, რაც უკვე ინგლისური ენის C1-C 2 დონეს ვფლობდი. ყოველთვის მსურდა შემეძინა ისეთი სახელმძღვანელო, რომელიც მხოლოდ ერთი უნარის განვითარებაზე არ იქნებოდა ორიენტირებული, არამედ მოიცავდა მრავალფეროვან ვერბალურ და წერით  კომპონენტებს და ასევე,  იქნებოდა ქართველ მკითხველზე მორგებული. ამის გათვალისწინებით, გადავწყვიტე თავად შემექმნა ისეთი რამ, რაც ინგლისური ენის კარგად მცოდნე აბიტურიენტებსაც, სტუდენტებსაც, მასწავლებლებსაც და ენის ნებისმიერ შემსწავლელსაც (რომელსაც სურს C1- C2 დონის ინგლისურის განვითარება) გამოადგებოდა.

მუშაობის პროცესი იყო საკმაოდ გამომწვევი და დამღლელი, მაგრამ ამავდროულად ძალიან სასიამოვნო. წიგნმა რამდენჯერმე განიცადა ცვლილებები ვიდრე დასრულებულ სახეს მიიღებდა. ახლო მომავალში სახელმძღვანელო კიდევ ერთხელ გაიგზავნება შავ ექსპერტიზაზე, რის შემდეგაც იგეგმება პირველი ტირაჟის დაბეჭდვა.

სახელმძღვანელო განკუთვნილია ინგლისური ფილოლოგიის ბაკალავრიატისა და მაგისტრატურის სტუდენტებისათვის. წიგნში მოცემული მასალა ასევე დაეხმარება ინგლისური ენის შესწავლის ნებისმიერ მსურველს, ვისაც სურს აკადემიური წერისა და სასაუბრო უნარ-ჩვევების გამომუშავება ინგლისურ ენაში.

წიგნი დაყოფილია ხუთ ნაწილად: ათი არგუმენტირებული ესეს ნიმუში (114 საკვანძო ფრაზა), ოცი დიალოგი (217 საკვანძო ფრაზა), ათი მონოლოგი, საჯარო გამოსვლის ნიმუში (140 საკვანძო ფრაზა) ათი ფორმალური წერილის  ნიმუში (39 საკვანძო ფრაზა) და 50 პრაქტიკული სავარჯიშო. აგრეთვე, ყოველ თავს თან ერთვის მცირე თეორიული შესავალი. წიგნში შესული მასალის 98% მე მეკუთვნის.

გამოცდებისა და შეფასების ეროვნული ცენტრის უცხო ენების დეპარტამენტის ხელმძღვანელმა, თსუ-ს მოწვეულმა პროფესორმა რუსუდან ტყემალაძემ, რომელიც ამავდროულად წიგნის ერთ-ერთი რეცენზენტიცაა,  სახელმძღვანოლო განსაზღვრა საერთაშორისო გამოცდებისთვის (FCE, IELTS, TOEFL, CAE) მოსამზადებელ დამხმარე საშუალებადაც.

გალაკტიონის „მერი“

გალაკტიონ ტაბიძის „მერის“ თარგმნა ერთ-ერთი საუკეთესო გამოცდილებაა ჩემს მხატვრულ მთარგმნელობით საქმიანობაში. ეს გახლდათ პირველი მცდელობა, როდესაც შევეჭიდე ქართული ლექსის ინგლისურად თარგმნას. საკმაოდ დიდი ხნის განმავლობაში მსურდა აღნიშნული ნაწარმოების თარგმნა, მაგრამ ყოველთვის მინდოდა სრული მზაობით მივდგომოდი ამ საქმეს და ამიტომ ბევრჯერ გადავდე.

ზოგადად, ძალიან მხიბლავს გალაკტიონის პოეზია და ბავშვობიდან „მერის“ დიდი ადგილი ეჭირა ჩემს მხატვრულ ფანტაზიებშიც. ამიტომ, გადავწყვიტე, რომ ჩემ მიერ პირველი ინგლისურად შესრულებული მხატვრული თარგმანი სწორედ გალაკტიონის “მერი“ ყოფილიყო.

ბევრმა მკითხა თარგმანის ოფიცალურ ვერსიად აღიარებაზე. ვფიქრობ, ის ფაქტი, რომ არსებობს „მერის“ კიდევ ორი თარგმანი არ უშლის ხელს ჩემი თარგმანიც ოფიციალურ ვერსიად დადგინდეს. თუმცა, ამ საკითხზე ჯერჯერობით საუბარი არ გვქონია. 

                           "That night your eyes were burdened with death and its spy,

You were getting married that night, Mary.

The night of gleaming truthfulness rising to the sky

Was as dismal as autumn… no longer merry.

As bunch of candles were blazing and fading slowly,

Trembling feebly, flaming dimly, burning cozily,

Your face just like those candles - pale and lonely

Could no longer wrestle with pallor so easily.

The dome of the church was set on fire,

Red blooms gave off the sweetest scent ever.

Yet epiphany of prayer is much higher

When women always look around, wait forever.

I heard you make vow, sounding void, wildly foolish.

Oh, dear Mary, my beloved, I still doubt.

Was it grievance or cold sadness slightly bluish,

Or wedding blessed with holy water from deathless drought?

That night – feast of sympathy and orphanity

I heard someone’s bitter sobbing by headstones.

Was that the day of gaiety or big vanity?

Wind took away rare moments, great gemstones.

Having left the church with mist on my eyes,

wondering where my quick steps were leading.

Wind filled the street with bitterness and biting cries

And it still rained, rained non-stop, despite pleading.

I flung the burka around my shoulders and waist

And let endless thoughts conquer my mind.

Near your house, not knowing where in my haste,

I leaned against the wall, shattered and wild.

I stood there like this for a long time, desolate, broken

Observing the black, straight asperns that were eager

To swing and sway their dark-voiced leaves as a token

Of freedom embodied by wings of soaring eagle.

And the twig of aspern kept on rustling

But no one knows why, my dear Mary.

I saw my luck I’ve dreamt of grasping

Mingling with muddy torrent, engulfed and buried.

Tell me why that sudden and startling vivacity

Faded away so quickly, lend your ears to my begging

Tell me why my dream flew away and brought me pity

Flew away like an eagle and left pains never-ending.

Why would I look at the sky with a smile far bigger?

Or why would I catch the glimpses of gleaming light?

Tell me, why I would sing “The Grave Digger”?

Or who would listen to the “Me and Night”?

The wing and drizzling drops of the rain 

Were stumbling down earth, as was my heart.

And I cried like The King Lear, cried in pain

And felt rejected by one and all, away…apart"

 

როგორ შევისწავლოთ ინგლისური ენა საფუძვლიანად - რჩევები და რეკომენდაციები

ენის შესწავლა ზოგჯერ ხანგრძლივი, მაგრამ საკმაოდ სასიამოვნო პროცესია. პირადად ჩემი გამოცდილებიდან გამომდინარე, მთავარი ასპექტი ენის შესწავლისა და მისი სათანადოდ გამოყენების არის მუდმივი შრომა და ვარჯიში. განსაკუთრებულ ძალისხმევას მოითხოვს intermediate დონემდე მისვლა და შემდგომ პირდაპირ advanced დონეზე გადასვლა. ბევრი ენის შემსწავლელი, როცა აღწევს საშუალო დონეს, სურს პირდაპირ უმაღლეს დონეს მოარგოს თავისი პრაქტიკული ცოდნა. აი, სწორედ ამ დროს არ უნდა დაკარგონ შემსწავლელებმა მოტივაცია. რადგან, როგორც ცნობილია, ნებისმიერ საქმეში იქნება ეს უცხო ენები, სპორტი და ბევრი სხვ. განსაკუთრებით რთულია ავიტანოთ შეცნობილი არაკომპეტენტურობა ე.წ. conscious incompetence, რადგან ამ ეტაპზე ვაანალიზებთ წინ კიდევ რამდენი გვაქვს სასწავლი.

ცხადია, ამ პროცესში ჩემთვის უნივერსიტეტმა  დიდი როლი ითამაშა.  რადგან მომეცა საშუალება გამეფართოვებინა არამარტო ენის პრაქტიკული უნარ-ჩვევები, არამედ გავცნობოდი სხვადასხვა სპეზიალიზირებულ თეორიულ საგნებსაც და მომცა შანსი, მიმეღო მნიშვნელოვანი გამოცდილება - მესწავლა ესპანეთის ერთ-ერთ წამყვან უნივერსიტეტში. 

ამჟამად დაწყებული მაქვს საბაკალავრო ნაშრომი თემაზე: „პოლიტიკური დისკურსის დამაჯერებლობის ლინგვისტური მახასიათებლები". უკვე დავესწარი ხელმძღვანელის კონსულტაციას. ბაკალავრიატის დასრულების შემდეგ, ვგეგმავ ბსუ-ს ლინგვისტიკის სამაგისტრო პროგრამაზე ჩაბარებას. ალბათ, ჩემი ყველაზე დიდი კარიერული მიზანი არის ის, რომ გავხდე პროფესიონალი ლინგვისტი.